احکام نماز
لیست پخش
لباسی که هنگام نماز باید پوشید هم شرایطی داره که عبارتند از
بنابر احتیاط واجب غصبی نباشه
از اجزاء مردار نباشه
از حیوان حرام گوشت نباشه
لباس مردان از ابریشم خالص یا طلا بافته نشده باشه و پاک باشه
البته پاک بودن لباس به معنی تمیزی نیس و منظور از پاک بودن لباس اینه که نجس نباشه و اگه كسى عمداً با لباس يا بدن نجس نماز بخونه نمازش باطله، حتّى اگر به خاطر ياد نگرفتن مسأله باشه.
ولی اگه کسی شک داشته باشه لباسش نجس شده یا نه، نیازی نیس لباسش رو تطهیر کنه و می تونه با اون لباس نماز بخونه.
اگه کسی نمی دونسته که لباسش نجس شده و با اون لباس نماز خونده وبعدا فهمیده لباسش نجس بوده نمازش صحیحه،
ولی اگر قبلاً می دونسته لباسش نجس شده و فراموش کرده و با اون لباس نماز خونده باید نماز را اِعادِه کنه، چه در وسط نماز به یاد بیاره و چه بعد از نماز. علاوه بر اون اگه بعد از وقت هم به یاد بیاره باید نماز رو قضا کند.
نماز با بدن یا لباس نجس باطله؛ البته در بعضی موارد می شه با بدن یا لباس نجس نماز خوند:
1- اگه بدن یا لباس به خون آلوده شده باشه و اون خون کمتر از یک «بند انگشت» باشه برای نماز اشکال نداره.
2- لباس های کوچیک مثل جوراب و عرقچین به هر میزان و به هر نوع نجاستی آلوده شده باشه، به صحت نماز لطمه نمی زنه.
3- جایی که به واسطة زخم یا جراحت و دُمل، لباس یا بدن به خون آلوده شده باشه برای نماز اشکال نداره.
4- اگه شی یا دستمال يا لباس نجسى كه نمىشه با اون عورت رو پوشوند در جيب نمازگزار باشه به صحت نماز لَطمه نمی زنه، اگر چه احتياط مستحب اینه که از این حد نجاست هم اجتناب بشه؛ البته اگه نجاست به لباس نمازگزار سرایت پیدا کنه نمازش باطل می شه،
5- در شرایطی که کسی بدن یا لباسش نجس شده باشه و درجایی گرفتار شده باشه و امکان تطهیر یا تبدیل نداشته باشه یا وقتش برای تطهیر تنگ شده باشه، می تونه با بدن یا لباس نجس نماز بخونه.
6- در جایی که خانمِ پرستار بچه نمىتونه براى نماز به آسانى لباس پاک تهيّه كنه. البته برای شرح کامل این مسئله باید به رساله توضیح المسائل آیت الله العظمی مکارم شیرازی مراجعه کنید.
کسی که میخواد در پیشگاه خدای بزرگ بایسته و نماز بخونه
اول باید بدن و لباسش رو از نجاست تطهیر کنه وگرنه نمازش باطله.
اما اگه کسی توی نماز، بدن یا لباسش به نجاست آلوده بشه لزوما نمازش باطل نمی شه و باید طبق این دستور عمل کنه:
1- اگه وقت تنگ باشه واسه نماز و فرصت تطهیر نباشه: باید با همون حالت نمازش رو بخونه و صحيحه.
2- اگه وقت تنگ نیست و در حال نماز، آب یا لباس پاک توی دسترس نمازگزار هست و آب كشيدن بدن يا لباس يا عوض كردن لباس، صورت نمازش رو به هم نمى زنه: بايد در حال نماز، لباسش رو آب بكشه، يا عوض كنه، و بعد ادامه نماز رو بخونه.
3- اگه وقت نماز تنگ نیست و آب یا لباس پاک در حال نماز در دسترس هست ولی تطهیر یا تعویض لباس سبب می شه صورت نماز به هم بخوره و یا این که اصلا آب یا لباس تمیز در دسترس نیس: بايد نماز رو بشكنه و با بدن و لباس پاك نماز بخونه.
یکی از شرایط لباس نمازگزار اینه که لباس مُباح باشه:
لباس مُباح یعنی لباسی که غصبی نباشه.
به عبارت دیگه لباسی که مال شخص دیگه ایه که راضی نیس از اون لباس استفاده بشه
یکی دیگه از شرایط لباس نمازگزار اینه که از اجزاء مُردار نباشه
به صورت دقیق تر، اگه لباس از مردار حیوانی تهیه شده باشه که خون جهنده داره نماز باطل می شه.
و اگه لباس از اجزاء مرداری تهیه شده باشه که خون جهنده نداره مثل مردار مار یا ماهی، بنابر احتیاط واجب باز نماز باطل می شه.
البته اجزایى از مردار حیوانات، که بى روح هستن مانند مو و پشم گوسفندان مشکلی ایجاد نمی کنن پس میشه از مو و پشم حیوانات حلال گوشت مثل گوسفندان لباس تهیّه کرد و با اون نماز خواند. ولی باید مراقب بود، نمی شه از پوست حیوانات لباس تهیه کرد.
به غیر از پوست گاو، که از این قاعده مستثناست و نماز خوندن با لباس چرمی نماز رو باطل نمی کنه.
البته در صورتی که لباس چرمی، از بازار مسلمانان تهيّه شده باشه، که در اینصورت اگه حتی کسی نمی دونه كه لباس، از حیوانیه كه ذِبح شرعى شده يا نه، می تونه با اون لباس نماز بخونه.
حتی اگه کسی ندونه چرم لباس رو از مَمالِک اسلامی آوردن یا نه، بازهم می تونه با این لباس نماز بخونه. ولی اگه کسی يقين داشته باشه كه چرم لباس رو از ممالك غير اسلامى آوردن و یا اینکه می دونه فروشنده يه انسان لااُبالیه كه درباره ی چرم تحقيق نكرده در اینصورت نماز با اون لباس جايز نيست.
همونطور که لباس نمازگزار، نباید از اجزای زنده حیوان حلال گوشت باشه،
از اجزای زنده و مرده حیوان حرام گوشت هم نباید باشه: و حتی اگه مویی از حیوان حرام گوشت مثل ببر و شیر و یا گربه همراه نمازگزار باشه؛ نمازش اشکال پیدا می کنه.
ولی اگه کسی شک داشته باشه که لباسش از پشم و کرک و موى حیوان حلال گوشته یا حرام گوشت می تونه با اون لباس نماز بخونه. چه لباسش از ممالک اسلامی تهیّه شده باشه چه ممالک غیر اسلامی
شرط دیگه لباس نمازگزار اینه که اگه نمازگزار مَرده، لباسش از ابریشم خالص نباشه. البته پوشیدن لباس ابریشم خالص برای مردان در هر صورت حرامه و پوشیدنش در حال نماز، نماز رو هم باطل میکنه.
حتی اگه عرقچین و یا به طور کلی هر قطعه ای از لباس آقایون مثل بند شلوار از ابریشم خالص باشه نمازشون باطل می شه.
البته پوشیدن لباس مخلوط با ابریشم چه برای زنان و چه برای مردان اشکالى نداره، امّا اگه مقدار غیر ابریشم بقدرى کم باشه که به حساب نیاد براى مردان جایز نیست که اون لباس رو بپوشن .
ولی بانوان می تونن لباس ابریشم خالص بپوشن چه در نماز و چه در غیر نماز.
آخرین شرط لباس نمازگزارای مرد اینه که طلا بافت هم نباشه چون اگه لباس از جنس طلا باشه، کار حرامی مرتکب شدن و نمازشون باطله.
فرقی هم نداره که طلای سفید باشه یا طلای زرد؛
ولی جنس پلاتین، چون طلا نیست مشکلی برای مردان به وجود نمیاره.
اما پوشیدن لباس طلا بافت براى زنان چه در نماز و چه در غیر نماز اشكالى نداره. البته به شرط این که پوشیدن این لباس اسراف نباشه.
علاوه بر اون استفاده از انگشتر يا ساعت مچى طلا هم در نماز برای زنان اشکالی نداره.
به طور کلی استفاده از طلا برای زینت مثل انگشتر و عینک و هر چیز طلایی دیگه براي مردان جایز نیست و نماز با اون ها باطله. حتی طلایی کردن دندان های جلویی که جنبه زینت داره هم برای مردان حرامه، و طبیعتا نماز با اون دندان باطله ، مگر این که از روی ناچاری باشه و یا اینکه فقط دندان های عقب طلایی بشه که جنبه زینت نداشته باشه.
ولی اگه کسی از حرام بودن پوشیدن لباس ابریشم خالص و یا لباس طلا بافت و یا استفاده از زینت های طلایی برای مردان اطلاعی نداشته یا اینکه نمی دونسته وجود این ها در نماز موجب بطلان نماز می شه نمازهای قبلیش درسته و اعاده نداره.
نکته آخر این که، لباس نمازگزار نباید لباسی باشه که منشا فساد یا مایه هَتک و یا بى آبرویى نمازگزار باشه و گرنه نماز با اون لباس اشکال داره. مثلا اگه نمازگزار لباس های پاره یا جذابی بپوشه که سبب انگشت نما شدنش بشه هم نمازش باطل شده و هم مرتکب حرام شده.
علاوه بر این نمازگزار نباید لباس شُهرت بپوشه. به عبارت دیگه پوشیدن لباس هایی که جنبه خودنمایی یا ریا کاری داره موجب اِبطال نماز می شه.
نکته: مستحبه انسان یه سری از لباس ها رو برای نماز بپوشه. یعنی پوشیدنشون سبب می شه ثواب نماز بیشتر بشه. که عبارتند از :1- لباس سفید 2- لباس پاکیزه3- عَبا 4- به سر کردن عَمامه با تَحتُ الحَنَک و علاوه بر این ها عطر زدن و انگشتر به دست کردن هم از مستحبات نمازه.
در مقابل پوشیدن یه سری از لباس ها برای نماز مکروهه. یعنی پوشیدن این لباس ها از ثواب نماز کم می کنه که عبارتند از:
1- لباس کثیف.
2- لباس تنگ.
3- لباس کسى که از نجاست پرهیز نمى کنه.
4- باز بودن دکمه هاى لباس.
5- لباسى که نقش صورت داره.
6- به دست کردن انگشترى که روى اون صورت انسان یا حیوانى نقاشی شده.
7- لباس سیاه البته به جز در موارد تعظیم شعائر، چادر، عبا، و عمّامه سادات.
کعبه قبله مسلمینه و همۀ مسلمونا توی هر جای دنیا باید به طرف کعبه که در مکّه ی معظّمه قرار داره نماز بخونن. وگرنه نمازشون باطله.
برای همین قبل از نماز باید جهت قبله رو تشخیص داد.
4 راه برای تشخیص قبله وجود داره:
ا- انسان خودش تلاش کنه که جهت مکه مُعَظَّمِه رو تشخیص بده.
2- به گفته دو شاهد عادل و يا يه فرد مورد اطمينان كه از روى نشونههاى حسّى قبله رو تشخیص داده، عمل کنه.
3- به گفته ی فرد مورد اطمینانى كه از روى قاعده علمى قبله رو مىشناسه عمل كنه.
4- از محراب مسجد مسلمونا یا جهت قبور اونا یا از راه های دیگه جهت قبله رو حدس بزنه
ولی اگه مسلمونی از هیچ کدوم از این راه ها نتونست قبله رو تشخیص بده و اصلا ندونه که قبله کدوم طرفه، باید یک طرف رو انتخاب کنه و نماز بخونه.
نمازها دو دسته هستن:
– نمازهای مستحب
-نمازهای واجب
از میون نمازهای مستحبی میشه از نماز نافله، نماز غفیله و نماز حضرت جعفر طَیّار نام برد.
اما بذارین یه سری هم به سجاده ی پر نور نمازهای واجب بزنیم که 6 تا هستن:
1- نماز طواف واجب خانه خدا
2- نماز آیات
3- نماز مَیّت
4- نماز قضاى پدر و مادر
5ـ نماز نافله اى که به واسطه نذر و عهد و قسم واجب شده
6- نمازهاى یومیّه
همه میدونیم که نمازهای یومیه، یعنی نمازهایی که هر روز باید خونده بشه نماز صبح، نماز ظهر، نماز عصر، نماز مغرب و نماز عشا هستن
آخرین واجب نماز، که در رکعت آخر همه نماز ها و بعد از تشهد، باید انجام بشه، سلامه که واجب غیر رکنی نماز محسوب می شه
نماز 3 سلام داره: 1- «السلام علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاته
2- «السلام علینا و علی عباد الله الصالحین – السلام علیکم و رحمة الله و برکاته» و فقط سلام سوم واجبه و میشه به اون قناعت كرد
ولی اگه کسی سلام را فراموش کنه اگه صورت نمازش به هم خورده مثلا صورتش رو از قبله برگردونده، دیگه لازم نیست سلام بده اما اگه صورت نماز رو حفظ کرده و کارهایی که عمدا و سهوا نماز رو باطل می کنه انجام نداده، باید سلام بده ولی اگه صورت نماز رو حفظ کرده اما کاری که عمدا و سهوا نماز رو باطل می کنه انجام داده باید دوباره نماز بخونه.
نمازگزار باید کارهای نماز را به ترتیب انجام بده یعنی رکوع رو قبل از سجده و تشهد رو بعد از سجده بجا بیاره. به این میگن ترتیب که از واجبات غیر رکنی نمازه.
اگه کسی عمداً ترتیب رو رعایت نکنه مثلا اول تشهد بخونه بعد به سجده بره نمازش باطل می شه.
ولی اگه سهوا ترتیب به هم بخوره، اگه نمازگزار وارد رکن بعدی نشده، یعنی اگه مثلا بدون سجده رفتن در حال خوندن تشهده، باید برگرده و سجده رو به جا بیاره و بعد تشهد بخونه.
اما اگه نمازگزار وارد رکن بعدی نماز شده یعنی مثلا فقط یک سجده به جا آورده و بعد بلند شده، در اینصورت نمازش صحیحه
مگه اینکه جزء فراموش شده از ارکان نماز بوده باشه، مثلا هر دو سجده رو فراموش کرده باشه و وارد رکعت بعدی شده باشه كه در اين صورت نمازش باطل میشه
یکی از واجبات نماز، خوندن تشهده
تشهد رو باید در ركعت دوم و ركعت آخر تمام نمازها، به صورت نشسته و در حالت آرامش کامل بدن با این عبارات به عربی صحیح قرائت کرد: اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له؛ و اشهد ان محمدا عبده و رسوله؛ اللهم صل علی محمد و آل محمد
اگه کسی شک کنه که تشهد خونده یا نه اگه هنوز وارد رکعت بعد نشده باید تشهد رو بخونه ولی اگه وارد رکعت بعد شده دیگه نباید اعتنا کنه.
ولی اگه کسی فراموش کنه که تشهد بخونه، اگه پیش از رکوع رکعت بعد به یاد بیاره، باید برگرده و تشهد بخونه و دوباره بایسته و از نو تسبیحات رو بخونه ولی اگه در رکوع رکعت بعد و یا بعد از اون به یاد بیاره نمازش صحیحه وبرگشتن لازم نیست فقط باید دو سجده سهو به جا بیاره ولی بهتره بعد از نماز علاوه بر اون، تشهّد رو هم قضا کند
اما اگه کسی فقط صلوات تشهد را فراموش کنه اگه در نماز جماعت باشه و در حالت قیام به یاد بیاره، باید بشینه و صلوات رو بگه و دوباره نماز رو ادامه بده و خودشو به جماعت برسونه و بعد از نماز، دو سجده سهو برای قیام اضافه به جا بیاره ولی اگه در نماز فرادا باشه و در حال سلام دادن باشه، باید برگرده و صلوات رو بفرسته و دوباره سلام بده اما اگه نماز تموم شده دیگه تکلیفی نداره و نمازش صحیحه.
مستحبه که نمازگزار در تمام نمازهای واجب و مستحب پیش از رکوع رکعت دوم قنوت به جا بیاره. البته به جز نماز شفع که بنابر احتیاط نمازگزار باید قنوت رو ترک کنه ولی در نماز وتر با این که یک رکعته قنوت پیش از رکوع رکعت اول مستحبه.
به صورت کلی اگه کسی فراموش کنه قنوت انجام بده نمازش باطل نمی شه چون قنوت مستحبه ولی اگه کسی فراموش کرد و در رکوع یادش اومد، مستحبه بعد از رکوع قضاش رو به جا بیاره اما اگه دیرتر به یادش اومد مستحبه بعد از سلام، قنوت رو قضا کنه. البته در نماز عید فطر و عید قربان قنوت واجبه.
لازم نیست نمازگزار برای قنوت حتماً دستهاشو بلند کنه و یا ذکر یا دعاى مخصوصى بخونه، ولى بهتره که دستهاشو تا مقابل صورت بلند کنه بطورى که کف دستش رو به آسمان باشه و اون ها را به هم بچسبونه و ذکر خدارو بگه و یا دعا کنه و یا هر ذکرى که دوست داره توی قنوت بخونه.
یکی از واجبات نماز که در هر رکعت بعد از قرائت انجام می شه رکوعه.
رکوع یکی از واجبات رکنی نمازه، برای همین اگه کسی فراموش کنه که رکوع به جا بیاره یا این که در یک رکعت دو یا سه بار رکوع به جا بیاره چه عمداً باشه چه سهواً نمازش باطل می شه و باید نمازش رو دوباره بخونه.
مگه اینکه قبل از سرگذاشتن به مهر برای سجده دوم به یاد بیاره که به رکوع نرفته، در اینصورت باید بلند بشه و رکوعش رو انجام بده و بعد ادامه نماز رو بخونه.
خم شدن برای رکوع باید به نیت رکوع باشه، و اگه نمازگزار به نیت دیگه ای خم بشه رکوعش صحیح نیست.
نمازگزار برای رکوع، باید به اندازه ای خم بشه که كف دستهاش بتونه روی زانوانش قرار بگیره، و حتی بنابر احتياط واجب باید توی رکوع كف دستهاش روی زانوانش باشه.
اگه هم نمازگزار نشسته نماز می خونه برای رکوع باید به حدی خم بشه که عرفاً گفته بشه رکوع انجام داده.
رکوع توی همه نماز ها باید انجام بشه و اگه کسی انجام رکوع براش سخته، باید:
1- اگر بتونه به چيزى تكيه بده و به رکوع بره.
2- اگه این هم ممكن نشد باید به هر اندازه كه می تونه خم بشه.
3- اگه اصلاً نتونه خم بشه بايد بصورت نشسته به رکوع بره.
4- اگر باز هم نتونه، باید در حالت ايستاده با سر اشاره کنه
5- اگه با سر هم نمی تونه اشاره کنه، باید به نيّت ركوع چشمهاش رو ببنده و ذكر رو بگه و بعد به نيّت برخاستن از ركوع چشمهاش رو باز کنه.
رکوع یکی از واجبات رکنی نمازه. و البته یکی از واجبات رکوع، ذکریه که باید در رکوع گفته بشه. در رکوع باید بنابر احتیاط واجب سه مرتبه «سبحان الله» یا یک مرتبه «سبحان ربی العظیم و بحمده» به عربى صحیح گفته بشه و مستحبه که این ذکر تا سه، پنج، یا هفت مرتبه تکرار بشه.
نمازگزار باید مراقب باشه که در موقع ذکر واجب، بدن باید آرام باشه و در راه نباید ذکر بگه. حتی ذکر مستحب رو هم اگه به قصد ذکر رکوع می گه باید بدنش آرامش داشته باشه. واگه قبل از تمام شدن ذکر واجب رکوع، عمداً بلند بشه نمازش باطل میشه.
ولی اگه سهواً بلند بشه و بعد از خارج شدن از حالت رکوع متوجه این موضوع بشه نمازش صحیحه ونیازی به تکرار نیست. اما اگه قبل از خارج شدن از حالت رکوع متوجه بشه باید در حال آرامش بدن دوباره ذکر رو بگه.
اما اگه در حال ذکر، کسی تنه بزنه یا حرکت ناخواسته ای رخ بده باید بعد از آرام گرفتن بدن دوباره ذکر گفته بشه، البته حرکات مختصر در هنگام ذکر اشکالی نداره.
نهایتاً بعد از انجام رکوع باید نمازگزار کاملا بایسته و کمی تامل کنه تا بدنش کامل آرامش پیدا کنه. این همون قیام بعد از رکوعه که واجبه و اگه نمازگزار عمداً انجامش نده نمازش باطله ولی اگه سهواً انجام نده اشکالی نداره.
سجده زیباترین تجلی بندگی و از واجبات رکنی نمازه که در هر نماز مستحب و واجب در هر رکعت بعد از رکوع 2 بار باید انجام بشه
البته یک سجده به تنهایی رکن نیست و 2 سجده هر رکعت با هم رکن نماز محسوب می شن. برای همین ترک یک سجده یا زیاد انجام دادن یک سجده اگه سهواً باشه نماز رو باطل نمی کنه ولی اگه هر دو سجده انجام نشه، چه عمداً و چه سهواً، چون رکن نماز ترک شده، نماز باطل می شه.
نحوه انجام سجده به شکلیه که 7 عضو بدن روی زمین قرار می گیره: 1- پیشانی.2- کف دستها.3- سر دو زانو.4- سر دوانگشت بزرگ پا.
البته بنابر احتیاط واجب فقط انگشت بزرگ پا باید روی زمین باشه و انگشتان دیگه کفایت نمی کنه.
اگه یکی از این 7 عضو عمداً روی زمین قرار داده نشه سجده باطل می شه. اما به غیر از پیشونی اگه بعضی از این 6 عضو سهواً روی زمين قرار نگیره سجده صحیحه ولی اگه پیشانی روی زمین نباشه در هر صورت سجده باطله
البته موقع ذکر سجده نباید هیچ یک از این 7 عضو رو از زمین بلند کرد و دوباره روی زمین قرار داد، ولی در لحظه ای که ذکر نمی گه، می شه بعضی از اعضای هفت گانه رو به جز پیشانی از زمین بلند کرد و یا اینکه جا به جا کرد.
یکی از واجبات سجده ذکر سجدَس که نمازگزار باید قرائت کنه. بنابر احتیاط واجب ذکر سجده عبارتست از: حدّاقل سه مرتبه «سبحان الله» يا يك مرتبه «سبحان ربی الاعلی و بحمده» که البته این ذکر هرچه بيشتر گفته بشه بهتره.
توی سجده، دعا و اذکار دیگه ای رو هم میشه به نیت استحباب اضافه کرد ولی قرائت سوره در سجده مکروهه.
در هنگام قرائت ذکر واجب و ذکر مستحبی که به نیت ذکر سجده گفته می شه هم مثل زمان قرائت ذکر رکوع بدن باید آرامش داشته باشه.
برای همین اگه کسی عمداً قبل از رسیدن به سجده ذکر رو شروع کنه یا قبل از تموم شدن ذکر، سر از سجده برداره، نمازش باطله، اما گفتن ذکر در حال حرکت اگر سهوی باشه نماز رو باطل نمی کنه ولی اگه هنوز پیشانی از زمین بلند نشده باید ذکر دوباره گفته بشه.
به همین دلیل سجده روی تشک نرم که حرکت داره و مانع آرامش بدن می شه اشکال داره ولی اگه بدن آرامش پیدا کنه اشکال نداره.
البته آرامش بدن برای ذکر واجب و ذکر مستحبی لازمه ولی ذکر مستحبی مطلق که هر جای نماز جایزه، نیازی به آرامش بدن نداره.
بنابر احتياط واجب جاى پيشانى نمازگزار نبايد نسبت به جاى انگشتان پای اون، بيش از چهار انگشت بسته، بالاتر یا پايين تر باشه، حتی بنابر احتياط واجب جاى پيشانى نمازگزار نبايد از جاى زانوهاش هم بيش از چهار انگشت بسته، بالاتر و پايين تر باشه. چه روی زمين سراشيبى باشه چه روی یه بلندی باشه.
حالا اگه کسی بر اثر بیماری نمی تونه به طور معمول سجده کنه یا کلاً روي صندلي نماز ميخونه ولی ميتونه روي ميز سجده کنه، باید مهر را روی میز قرار بده و به اون سجده کنه و کف دستهاش رو روی میز بگذاره و در این حالت لازم نيست شرايط ديگۀ سجده مثل گذاشتن نوک پا بر زمين رو رعايت کنه. حتی می تونه با کفش هم نماز بخونه ولی بهتره که کفشش رو در بیاره.
ولی اگه این فرد نتونه حتی روی میز هم سجده کنه، باید مهر را بالا بياره و سر رو روي مهر بِذاره.
اما اگه کسی نمی تونه برای سجده کف دست هاش رو روی زمین بذاره، باید:
1- باید پشت دستش رو روی زمین بگذاره
2- اگه نمی تونه، باید مچ دستش رو روی زمین بگذاره.
3- اگه باز نمی تونه، بنابر احتياط واجب باید هر جاى دستش تا آرنج رو که می تونه روى زمين بگذاره
4- باز اگه نمی تونه باید بازوانش رو روی زمین بگذاره.
بعضی وقتا ممکنه هنگامی که نمازگزار سر به سجده می گذاره ناخودآگاه سرش از روی مهر بلند بشه و مجددا روی مهر قرار بگیره؛ اگه این اتفاق بی اختیار رخ بده، یک سجده صحیح محسوب می شه و فقط باید یه سجده دیگه انجام بده.
ولی اگه کسی عمداً سرش رو بلند کنه و فورا دوباره روی مهر بگذاره نمازش باطل می شه. حتی اگه بعد از گفتن ذکر سجده باشه
چون باید بعد از انجام سجده بشینه تا بدنش آرام بگیره و بعد دوباره به سجده بره؛ حتی بعد از سجده دوم هم در جايى كه تشهد واجب نيس بهتره که لحظهاى بشينه، بعد براى ركعت بعد بلند بشه
علاوه بر این اگه در سجده اول، مهر به پیشانی نمازگزار بچسبه، نمازگزار بشینه و با همون حالت دوباره به سجده بره نمازش اشکال پیدا می کنه. چون باید برای سجده دوم مهر رو از پیشونیش جدا کنه
یکی از اعضای هفتگانه که در سجده باید روی زمین باشه، پیشانیه، البته پیشانی فقط باید بر زمين يا چيزهايى كه از زمين سبز میشه مثل چوب و برگ درختان گذاشته بشه اما خاک بهتر از هر چيزی براى سجده ست ، به ویژه «تربت حضرت سيّد الشّهداء عليه السلام که سجده بر اون ثواب بسیار زیادی داره. برای همین ما از مهر استفاده می کنیم. ولی میشه به چیزای دیگه ای هم سجده کرد از جمله:
1- سنگ هاى معدنى مثل سنگ مرمر، سنگهاى سفيد و سياه و حتّى عقيق
2- سجده بر سنگ آهك و سنگ گچ چه قبل از پخته شدن و چه بعد از آن پخته شدن
3- آجر و سفال و سيمان.
4- کاغذ تمیز
5- علف و كاه و مانند اينها كه از زمين سبز میشه و خوراك حيوانه
6- گُل هايى كه خوراكى انسان نيستند. ولی به صورت کلی به چیزهای خوراکی و چیزهای پوشیدنی حتی اگه از زمین هم روییده باشن نمی شه سجده کرد؛ حتی بنابر احتياط واجب سجده بر گلها و گياهانى كه داروى خوراكى هستن مثل گل گاو زبان ، صحيح نيست. علاوه بر این سجده بر کاشی، سرامیک و آسفالت و سجده بر فلزات از جمله طلا و نقره باطله. اگرچه از زمین هستن.
12 چیز باعث اِبطال نماز می شه و اگه نماز ابطال بشه باید نماز رو اِعاده کرد:
1- دست بسته یا دست به سینه نماز خواندن به قصد ادب. البته اگه دست به سینه یا دست بسته بودن از روی فراموشی و یا ناچاری یا برای خاراندن باشه اشکالی نداره
2-بهم خوردن صورت نماز: کارهایی مثل کف زدن و یا به هوا پریدن که صورت نماز رو خدشه دار می کنه چه عمدی انجام بشه چه سهوی، نماز رو باطل می کنه. ولی صرف اشاره کردن با دست، صورت نماز رو به هم نمی زنه
3- حرف زدن: گفتن عمدی حتی یک کلمه یا حتی دو حرف و یا حتی فقط یک حرف معنی دار مثل حرف قاف نماز رو باطل می کنه. البته حرف زدن سهوی یا از روی فراموشی موجب ابطال نماز نمیشه
اگه هم کسی می خاد وسط نماز، موضوعی رو به کسی بفهمونه نمی تونه صحبت کنه، فقط می تونه به نیت ذکر خدا یک ذکر رو بلند بگه مثلا بلند تکبیر بگه تا دیگری متوجه بشه، چون گفتن ذکر خدا در هرجای نماز اشکالی نداره
سرفه و عطسه هم به خودی خود مانعی نداره ولی گفتن آوای آخ یا آه اگه عمدی باشه بنابراحتیاط نماز رو باطل می کنه.
در مطلب قبلی به سه مورد از مبطلات نماز اشاره کردیم و حالا بقیه مبطلات رو میشمریم.
۴- خوردن و آشامیدن: به گونه اى که صورت نماز به هم بخوره. البته اگه ذرّاتى از غذا در دهان مونده باشه و موقع نماز فرو برده بشه نماز باطل نمی شه ولی مستحبه که نمازگزار قبل از نماز مسواک بزنه
۵- رعایت نکردن قبله: پشت به قبله نماز خواندن، یا کاملا به طرف چپ یا راست قبله نماز خوندن چه عمدی باشه چه سهوی نماز رو باطل می کنه. حتی اگه انحراف نمازگزار از قبله زیاد نباشه ولی عرفا رو به قبله محسوب نشه باز هم نمازش باطله. همچنین اگه نمازگزار صورتش رو کاملا به راست یا چپ برگردونه هم بنابراحتیاط واجب باید نماز رو دوباره بخونه چه عمدی باشه چه سهوی. ولی اگه صورت کمی از قبله منحرف بشه اشکالی نداره.
۶- شک کردن: شک در رکعت های نماز ۲ یا ۳ رکعتی و یا رکعت اول و دوم نمازهای چهار رکعتی موجب ابطال نماز می شه.
۷- از بین رفتن یکی از شروط نماز مثل طهارت.
۸- باطل شدن وضو.
۹- آمین گفتن.
۱۰- خندیدن.
۱۱- گریه کردن.
۱۲- کم یا زیاد کردن ارکان نماز مثل رکوع و سجود این مجموعه ای از مبطلات نماز بود که نمازگزار باید ازش اجتناب کنه ولی اگه بعد از نماز شک کنه که مبطلات رو انجام داده یا نه نمازش درسته و نباید به شکش اعتنا کنه.
نمازگزار باید اعمال نماز رو به صورت متوالی انجام بده يعنى در ميان اعمال نماز، مانند ركوع و سجود و تشهد، انقدر فاصله نندازه كه نماز از صورت خودش خارج بشه.
به این میگن موالات که از واجبات غیر رکنی نمازه. و اگه موالات نماز به هم بخوره نماز باطل می شه ، چه عمداً باشه چه سهواً
البته موالات به این معنا نیست که نماز نباید طولانی باشه، اتفاقا طول دادن ركوع، سجود، قنوت و خواندن سوره هاى طولانى در قرائت، موالات را به هم نمیزنه، بلكه ثواب بیشتری هم داره.
حتی تکرار کردن آیات حمد و سوره یا ذکرهاى رکوع و سجود و تسبیحات براى ثواب یا براى احتیاط مانعى نداره، البته به شرط اینکه به خاطر وسواس نباشه
ولی فاصله انداختن بیش از حد بین حروف و کلمات نماز اشکال داره و اگه در ميان حرف ها يا كلمات قرائت، سهواً فاصله بیفته به طوری که صورت قرائت كلمات از بين بره اما هنوز صورت نماز از بين نرفته باشه، نمازگزار بايد مجددا به طور صحيح اون ذکر یا آیه رو بخونه. ولی اگه سهوا این اتفاق بیفته و نمازگزار وارد رکن بعدی شده باشه لازم نیست برگرده و نمازش صحیحه.